Στη μνήμη του Γέρου του Μοριά

 

Του Νίκου Ι. Κωστάρα

            Κάθε χρόνο στις αρχές Φεβρουαρίου τελείται μνημόσυνο για τον Ελευθερωτή του Γένους, από την Παγγορτυνιακή Ένωση, αποτίοντας φόρο τιμής στο θρυλικό Γέρο του Μοριά την ημέρα του θανάτου του (4/2/1843). Τέτοιες στιγμές, όταν πλησιάσεις για να προσκυνήσεις τον τάφο του αδούλωτου πρωταγωνιστή της ελευθερίας, αφουγκράζεσαι τις διαχρονικές υποθήκες του.

            Ο απλός λαός τον χαρακτήρισε «γέροντα», όχι πως ήταν γέρος αλλά σοφός, έμπειρος και μυαλωμένος. Τον σοφό και έμπειρο ηγήτορα, που θα πρέπει να τον ακούν και να τον προσέχουν όλοι. Ήτο συνετός και βαθυστόχαστος και η λαϊκή του θυμοσοφία εκφραζόταν με παροιμίες, γνωμικά και αλληγορικές εκφράσεις. Αναρίθμητα είναι τα ανέκδοτα της δράσεώς του, των λόγων και των τεχνασμάτων για να εξαπατά τους Τούρκους, να ενθαρρύνει και ενθουσιάζει τους Έλληνες και να αποστομώνει τους αντιπάλους του. Τα ανέκδοτά του που αφηγούνται οι γέροι στο Μοριά έγιναν το Ευαγγέλιο του Ελληνικού Λαού. Η λαϊκή ψυχή περιέβαλε τον Γέρο του Μοριά με μυθικές ιδιότητες. Είχε καταστεί το ίνδαλμα του Ελληνικού λαού και μυθικός ήρωας στα πέρατα του κόσμου, που έρχονταν να τον γνωρίσουν στην απλή κατοικία του στην Πλάκα. Ενώ παροιμιώδης έχει μείνει η ομιλία του προς τους σπουδαστές στην Πνύκα, υποθήκες και για τη σημερινή νεολαία: «Πριν από όλα φυλάξετε στην ψυχήν σας την πίστιν σας και την πατρίδα σας. Εμείς περισσότερο από τα ντουφέκια, με την πίστιν μας στο Χριστό και την αγάπη μας στην πατρίδα ελευθερώσαμε την Ελλάδα. Μείνετε πάντα καλοί Χριστιανοί και καλοί Έλληνες, έτσι ο Θεός θα σας ευλογή, η Ελλάδα θα σας προστατεύει και όλα θα πάνε καλά στην ζωή σας». Και τους συμβούλευε :«Η προκοπή σας και η μάθησή σας να μη γίνει σκεπάρνι μόνο για το άτομό σας αλλά να κοιτάζει το καλό της κοινότητας και μέσα εις το καλό αυτό ευρίσκεται και το δικό σας».

            Απογοητευμένος από τους ξένους καταλήγει: «Είδα τότε ότι ό,τι κάμομε θα το  κάμομε μόνοι μας και δεν έχουμε καμία ελπίδα από τους ξένους».

            Αυτός ο γέροντας κουβαλούσε μέσα του τον ήρωα  και απέβη το μέγα πρότυπο. Το σύμβολο της αιώνιας δόξας της πατρίδας, ο ήρωας που πύκνωσε την ιδέα και την ζωή. Ο αγράμματος σοφός, ο αυτοδίδακτος, ο γεννημένος ηγέτης. Ήταν ο μυθικός καβαλάρης που εκπροσωπούσε το ηρωικό πνεύμα των Ελλήνων. Ο κατάφορτος από τις αρετές και τις αδυναμίες της φυλής μας, που κουβαλούσε μέσα του όλους τους προγόνους στο μεγάλο δέντρο της ράτσας με τις πανάρχαιες ρίζες του Ελληνισμού. Αυτός μετέβαλε τους δούλους σε ελεύθερους και τους γραικύλους σε Έλληνες. Ήταν ο μεγαλύτερος και ενδοξότερος πολέμαρχος του αγώνα της Ελευθερίας. Ο αθάνατος ελευθερωτής του Γένους – η κεφαλή της Τόλμης και της Ανδρείας – Όραμα και Θρύλος της Φυλής. Η ηρωική του μορφή πρέπει να διαποτίζει το είναι μας. Είναι χρέος μας να σταθούμε σιωπηλοί και ν’ αποκαλυφθούμε ενώπιον της φωτεινής σκιάς του, που πέρασε απ’ το κατώφλι της ιστορίας και οδεύει προς την αιωνιότητα. Οι προτροπές του ας γίνουν δρομοδείκτες στις δύσκολες στιγμές που περνά ο τόπος.

            Είναι ώρα να ξυπνήσουμε από τον ύπνο της αδιαφορίας και να ανάψουμε ένα κερί στον τάφο του Γέρου του Μοριά για να νιώσουμε μια εθνική περηφάνια και πατριωτική αφύπνιση μέσα από τις φλέβες μας ενώ ο αχός της λευτεριάς να μας αγκαλιάζει με τη μορφή του πρωταγωνιστή της ελευθερίας. Να μας μεθύσει με το αθάνατο κρασί του ’21, η ηρωική μορφή του, η λαϊκή ψυχή του, με τις μυθικές ιδιότητές του. Σαν να ακούγεται η βροντερή πατριωτική φωνή του: «Ε, ωρέ Έλληνες, ξυπνήστε μωρέ, γιατί μας φάγανε...». Σαν αντίλαλός ταράζει συθέμελα τα στήθη των ηρώων και ξυπνά την εθνική υπερηφάνεια και το ηρωικό πνεύμα των Ελλήνων.

            Ο Γέρος του Μοριά με όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματα είναι ένας από τους μεγάλους αρχηγούς της ράτσας. Αλατίζοντας την κουβέντα του με το γνώριμο του χοντρό αλάτι, στενάζοντας τον καημό του, έγινε η πρώτη, ολόπρωτη μορφή στον μεγάλο αγώνα. Μορφή αντιπροσωπευτική. Είναι ο γνήσιος άνθρωπος του Εικοσιένα.

            Ορίστε το πρότυπο που πρέπει να αναζητούν οι σημερινοί νέοι για να μην χάσουν την Εθνική τους ταυτότητα, την εξυπνάδα, την λεβεντιά και το αδούλωτο πνεύμα. Ας αφήσουν τα προκατασκευασμένα είδωλα που τους αποπροσανατολίζουν και τους αλλοτριώνουν. Ο Γέρος του Μοριά είναι το πρότυπο για να δυναμώσουν οι πατρογονικές μας ρίζες και να τραφούν «με λιονταρίσιο μυαλό» που χρειάζονται οι νέοι μας για να αντιμετωπίζουν την αλλοτρίωση της καταναλωτικής κοινωνίας αλλά και να αγωνιστούν με εθνική αξιοπρέπεια στην Ευρωπαϊκή διάσταση χωρίς να ξεχνάνε «να φυλάνε Θερμοπύλες».

Νίκος Ι. Κωστάρας